Ա. ԼԵՌՆԱՅԻՆ ԱՐՑԱԽԻ ԳԼԽԱՎՈՐ ՔԱՂԱԹ ԾՈՒԾԻԻ ԲԵՐԴԸ ՀԻԱՆԱԴ ՐԵԼ ԵՆ ՔԱՋԱԿՈՐՈՎ ԱՎԱՆ ՀԱՐՅՈՒՐԱՊԵՏԸ և ՎԱՐԱՆԴԱՅԻ ՄԵԼԻՔ ՃԱՀ ՆԱԶԱՐԸ 17—18-ՐԴ ԴԱՐԵՐՈՒՄ:
Լեռնային Արցախի գլխավոր քաղաք Ծուծիի բերդը հիմնադրվել են քաջակորով ավան հարյուրապետ և Վարանդայի Մելիք ճահ նազարը 17-18-րդ դարերում։
Բ. ԱՅՑԵԼԵԼՈՎ ԵՂԵԳՆԱՁՈՐ՝ ԱՐԺՈՒՅԹԻ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻ ՊԱՏՎԻՐԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՂԱՎ ՑԱՂԱՑ ՔԱՐԻ ՎԱՆՔՈՒՄ, ՍՄԲԱՏԱԲԵՐ ԴՈՒՄ, ՏԵՍԱՎ ԳԼԱՁՈՐԻ ՎԱՆՔՆ ՈՒ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆԸ:
Այցելելով Եղեգնաձոր՝ Արժույքի Միջազգային հիմնադրամի պատվիրակությունը եղավ Ցաղաց քարի վանքում, Սմբատաբերդում, տեսավ Գլաձորի վանքն ու համալսարանը։
Գ. ՀՀ ԱՌՈՂՋԱՊԱՀՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱՐԱՐՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՈՒՆԱՐԱՆՈՒՄ ՀԱՆԴԻՊԵԼՈՎ. ՄՀԵՐԻՆ ԱՐՇԱԼՈՒՅՍԸ ԿՌԱՀԵՑ, ՈՐ ՆԱ Է ԻՐԵՆ ՍՊԱՍՈ ՂԸ. ԵՎ ՄՈՏԵՆԱԼՈՎ ԴԻՄԵՑ ՆՐԱՆ, «ԲԱՐԵՎ ՁԵԶ ԵՍ ՓՈԽՆԱԽԱՐԱՐ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆՆ ԵՄ, ԻՆՉ Է ՁԵՐ ԱԶԳԱՆՈՒՆԸ»:
ՀՀ Առողջապահության նախարարության ընդունարանում հանդիպելով․ Մհերին Արշալույը կռահեց, որ նա է իրեն սպասողը․ և մոտենալով դիմեց նրան, «Բարև ձեզ ես փոխնախարար Հովհաննիսյանն եմ, ինչ է ձեր ազգանունը»։
Դ․ ՆՇԱՆԱՎՈՐ ԽՈՐ ՎԻՐԱՊԻ ՎԱՆՔԻՑ ՄԵՆՔ ՈՒՂԵՎՈՐՎԵՑԻՆՔ ԴԵՊԻ ՎԱ ՅՈՑ ՁՈՐ, ՈՒՐ ԱՅՑԵԼԵՑԻՆՔ ՆՈՐԱՎԱՆՔ, ՍՄԲԱՏԱԲԵՐԴ ԵՎ ԱՐԱՏԵՍԻ ՎԱՆՔ։
Նշանաոր Խոր Վիրապի վանքից մենք ուղևորվեցինք դեպի Վայոց Ձոր, ուր այցելեցինք Նորավանք, Սմբատաբերդ և Արատեսի վանք։
Ե. ԳԱՌԶՈՒԻ ՎՐՁՆԻՆ ԵՆ ՊԱՏԿԱՆՈՒՄ «ԵՐԿՐԱՅԻՆ ԴՐԱԽՏ» ՆԿԱՐԱ ՇԱՐԸ, ԺԱՆ ՖԻԼԻՊ ՌԱՄՈՅԻ «ԲԱՐԵԿԻՐԹ: ՀՆԴԻԿՆԵՐ» ՆԵՐԿԱՅԱՑՄԱՆ ԲԵՄԱՆԿԱՐՆԵՐԸ, ԷՌՆՍՏ ՀԵՄԻՆԳՈՒԵՅԻ «ՀՐԱԺԵՇՏ ՀԵՆՔԻՆ» ԳՐՔԻ ՆԿԱ ՐԱԶԱՐԴՈՒՄՆԵՐԸ:
Գառզուի վրձնին են պատկանում «Երկրային դրախտ» նկարաշարը, Ժան Ֆիլիպ Ռամոյի «Բարեկիրթ։ Հնդիկներ» ներկայացման բեմանկարները, Էռնստ Հեմինգուեյի «Հրաժեշտ Հենքին» գրքի նկարազարդումը։
Զ-1970 ՄԵՏՐ ԲԱՐՁՐՈՒԹՅԱՆ ՎՐԱ` ԱՐԵՎՄՏՅԱՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՎԱՍ ՊՈՒՐԱԿԱՆ ԱՇԽԱՐՀԻ ԾԱՂԿԱՆՑ ԵՎ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՏԱՎՐՈՍԻ ԼԵՌՆԵՐԻ ՄԻՁԵՎ Է ՊԱՐՓԱԿՎԱԾ ՎԱՆԱ ԼԻՃԸ:
1970 մետր բարձրության վրա՝ Արևմտյան Հայասանի Վասպուրական աշխահի ծաղկանց և Հայկական Տավրոսի լեռների միջև է փարփակված Վանա լիճը։
Է, ՏԱՎՐՈՍԻ ԼԵՌՆԱՇՂԹԱՅԻ ՄԻ ԲԱՐՁՈՒՆՔԻ ՎՐԱ Է ՀՆԱԳՈՒՅՆ ՀԱՅ ԿԱԿԱՆ ԿՈՄԱԳԵՆԵ ԵՐԿՐԻ ԱՆՏԻՈՔՈՍ ԱՌԱՋԻՆ ԵՐՎԱՆԴՈՒՆԻ ԹԱԳԱՎՈՐ ՐԻ ԿԱՌՈՒՑԱԾ ՍՐԲԱՎԱՅՐԸ` ՀԵԹԱՆՈՍ ԱՍՏՎԱԾՆԵՐ ԱՐԱՄԱԶԴԻ, ԱՐԵԳԻ, ԱՐՏԱԳՆԵՍԻ ՀՍԿԱ ՔԱՆԴԱԿՆԵՐՈՎ:
Տավրոսի լեռնաշղթայի մի բարձունքի վրա է հնագույն հայկական Կոմագենե երկրի Անտիոքոս Առաջին Երվանդունի թագավորի կառուցած սրբավայրը՝ Հեթանոս Աստվածներ Արամազդի, Արեգի, Արտագնեսի հսկա քանդակներով։
ը. ԱՅԴ ԺԱՄԱՆԱԿ ԳԱՐԴՄԱՆԱ ԻՇԽԱՆԸ` ՍԱՀԱԿ ՍԵՎԱԴԱՆ, ԵՎ ՈՒՏԻՔԻ ՏԵՐԸ` ՑԼԻԿ ԱՄՐԱՄԸ, ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅԱՆ ԴՐՈՇ ԷԻՆ ԲԱՐՁՐԱՑՐԵԼ ՀԱՅՈՑ ԱՐՔԱՅԻ ԱՇՈՏ ԵՐԿԱԹԻ ԴԵՄ:
Այդ ժամանակ Գարդմանա իշխանը՝ Սահակ Սևադան, և Ուտիքի տերը՝ Ցլիկ Ամրամը, ապստամբության դրոշ էին բարձրացրել Հայոց արքայի՝ Աշոտ Երկաթի դեմ։
Թ. ՍԵՂԱՆԻ ԳԼԽԻՆ ՓԱՌԱՎՈՐ ԲԱԶՄՈՑԻ ՄԵՋ ՆՍՏԵԼ ԷՐ ՏԱՃԱՏՈՒ» ՀԻՆ ՎԱՀԱՆ ՄԱՄԻԿՈՆՅԱՆԻ ԿԻՆԸ, ՆՐԱ ԿՈՂՔԻՆ, ՍԱՀԱԿ ՊԱՐԹԵՎԸ` ՆԵՐՍԵՍ ՄԵԾԻ ՈՐԴԻՆ, ԴԻՄԱՑԸ ՎՌԱՄԿԱՊՈՒՀ ԱՐՔԱՆ։
Սեղանի գլխին փառավոր բազմոցի մեջ նստել էր Տաճատուհին՝ Վահան Մամիկոնյանի կինը, նրա կողքին, Սահակ Պարթևը՝ Ներսես Մեծի որդին, դիմացը Վռամշապուհ արքան։
Ժ.1939 ԹՎԱԿԱՆԻՆ ՄՈՍԿՎԱՅՈՒՄ ԱՌԱՋԻՆ ԱՆԳԱՄ ՀՆՉԵՑԻՆ ԱՐՄԵՆ ՏԻԳՐԱՆՅԱՆԻ «ԱՆՈՒՇԸ». ՍՊԵՆԴԻԱՐՅԱՆԻ «ԱԼՄԱՍՏԸ: ԵՎ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿ ԿԱՆ ԵՐԳԻ ԳՈՀԱՐՆԵՐ” ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԳԻ-ՊԱՐԻ ՊԵՏԱԿԱՆ ՀԱՄՈՒՅԹԻ ԿԱՏԱՐՄԱՄԲ։
1939 թվականին Մոսկվայում առաջին անգամ հնչեցին Արմեն Տիգրանյանի <<Անուշը>>․ Սպենդարյանի <<Ալմաստը>>։ Եվ ժողովրդական երգի գոհարներ Հայաստանի ժողովրդական երգի-պարի պետական համույթի կատարմամբ։